BAŞÖRTÜSÜ

 

Üniversitelerin açılmasıyla başörtüsü yeniden gündeme geldi. Günümüzde siyasî, askerî ve idarî gücü ellerinde bulunduran ilkeciler, inkılâpçılar, lâikçiler "saç, sakal, başörtüsü istemiyoruz" diyorlar- Hâlbuki ne ilkelerde, ne inkılâplarda ne de lâiklikte bunlarla ilgili bir hüküm yok. Sonra bunların güya inandıklarını ve uyduklarını söyledikleri Batı Medeniye'-tinde de böyle bir şeyler yok; aksine orada bunlar tamamen serbest, Peki nedir bunların davası?

 

 

Bir kere bunlar Türk düşmanıdır, Türk kültürü düşmanıdır ve İslâm düşmanıdır. Zira saç ile sakal bir insanlık davranışı olduğuna, Türk Milleti de insanlık camiasının bir par­çası bulunduğuna ve dünyada da Türkiye den başka bir ülkede böyle bir mesele olmadığına göre, bunların saç, sakal düşmanlığı önce insanlık düşmanlığı ve dolayısıyla Türk düşmanlığıdır. Çünkü onlar bilirler ki, sakal yalnız papazlara ve din âlimle­rine mahsus değildir. Dünyanın her yerinde sakallı asker, komutanlar, devlet adamları, sanatçılar, sporcular vardır. 0 halde bu şekilde Türkiye'de sakala karşı olanlarda ya aklî yönden davranış bozukluğu vardır; ya da şuurlu Türk düşmanlığı ve Türk kültürü düşmanlığı vardır,

Millete ait yetkileri kullanan bu kişiler, bu milletin hayırsız evlatlarıdır. Bugün bu çağdışı çağdaşçıların yaşları herhalde kırkın üstündedir, Bunlardan çoğu, mutlaka analarında, ninelerinde başörtüsü gördüler. Başörtüsünün millî bir kıyafet olduğunu, Türk kültürünün bir parçası olduğunu elbette bilirler; ama düşmandırlar. Onların hatırasına hürmetsizlik edecek kadar düşmandırlar ...

Bugün Türkiye'de yaşayan kadın vatandaşlardan en az % 70'i başörtüsü kullandığına göre, başörtüsüne düşmanlık, bu millete düşmanlıktır; millete ve millî değerlere düşmanlıktır. Aksi vârid ise, buyursunlar ispat etsinler.

Konuya İslâmî açıdan baktığımız zaman da, bu insanların İslâm'dan nasıl kaçtıklarını, nasıl Müslümanlardan, kendi vatandaşlarından nefret ettiklerini görmemek mümkün değildir. İşte bu davranışlar İslâm düşmanlığıdır. Burada tuhaf olan durum, bunlar kimden utanıyorlar?

İnsanların en tabiî hakkı olan okuma, bilgi ve beceri edinme hakkına nasıl mâni oluyorlar? Eğer Batılılarardan utanıyorlarsa merak etmesinler; benim görüştüğüm pek çok Batılı Hıristiyan öğretim üyesi Türkiye'deki başörtüsü yasağına hayret ediyorlar ve haksızlık olduğunu, bu tür davranışların insanlık suçu olduğunu söylüyorlar. Böylesine çağdışı, ilkecilerin, inkılâpçıların ve laikçilerin - hem de okumuş zümreden-  bulunması, bunların ne kadar sakat ve tehlikeli olduğunu gösterir.

Türk milleti zorla münafık ve ikiyüzlü yapılıyor, Çünkü "Ben ilkeci değilim" demek yasaklanmış ve dersen suç oluyor. Önemli vazifelere gelmek isteyen kimseler, başka türlü davranırlarsa iyi karşılanmayacaklarını bildikleri aslında inanmadıkları halde- sırf öyle görünmek maksadıyla ilkeci, inkılâpçı ve lâikçi olduğunu söylüyorlar. Bu türlü bozuk davranışlar ancak başka rejimlerde görülür. İşin aslına bakılırsa hiç bir din5 iman konusunda zor kullanmaz. Dileyen inanır, dileyen inanmaz. Peki, bu ilkecilik nasıl bir şendir ki, herkesin "öyle olmasını en azından inanmasa bile öyle söylemesini isteriz. Bırakınız düşünme ve inanmayı, insanların fizikî yapılarında ve zevklerinde bile farklılık vardır. Elbette aklî ve imanî davranışlarında da farklılık olacaktır. Tıpkı tabiattaki renkler ve kokular gibi... Ama bir husus var ki bütün milletler kendi millî davalarında birleşirler...

 

                                                                                                     * * *

 Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 'Tesettür Fetvası'

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Tesettür Fetvası Türkiye uzun bir süredir “başörtüsü”, medyatik ismi ile “türban” sorununu tartışıyor. 28 Şubat süreci ile iyice alevlenen bu tartışma kısa zamanda biteceğe de benzemiyor. Aslında çarşaf, başörtüsü ya da türban, Türkiye’de iktidarı elinde bulunduran ve İslam’ı sürekli bir “tehdit unsuru” olarak algılayan Batıcı-laikçi egemen azınlığın “karabasanı” olmuştur, yıllar yılı. Ve onların iktidarını sarsabilecek en ciddi tehlikeyi(!) yani dindar halkı tanımlamak için de hep aynı simgeler kullanılmıştır: “Kara çarşaf”, “sarık”, “sakal” vs. Türk halkını tepeden inme yöntemlerle “halka rağmen” Batılılaştırıp çağdaş uygarlık düzeyini yakalama hevesine kapılan yönetici elit, nedense II. Mahmut’tan beri hep kafaların dışıyla uğraşmayı, yani gardrop devrimciliğini, ilerlemenin en kestirme yolu olarak görmüştür. Bu bağlamda, Cumhuriyetin ilk yıllarında erkek kıyafetine ilişkin kanuni yaptırımlarla desteklenen değişiklikler yapılmışsa da kadın kıyafeti konusunda aşamalı bir yol izlenmiştir. Önce “peçe” ile mücadele edilmiş, ardından “çarşaf” gündeme gelmiş sonra da “başörtüsü ve türban” tartışmalarına geçilmiştir. İşin ilginç yanı, kadının örtüsü ve giyim-kuşamı ile uğraşan, onları bu geri ve ilkel kabuklarından “kurtarmaya” (!) çalışan egemen güçler, örtünün “dinle ilgisi”ni de sürekli gündeme getirmişlerdir. Örtünmeye ilişkin İslami referansları bilir-bilmez yere ulu-orta yorumlamaya, işlerine geldiği gibi anlayıp dayatmaya çalışmışlardır. Oysa İslam’ın bu konuda getirdiği ilkelerin ve asırlardır tevatür halinde bize intikal eden uygulamaların su götürür bir tarafı yoktur. Diyanet’in “tesettür fetvası” örtünme konusunu sulandırmak isteyenlere bir cevap niteliği taşıdığı gibi önemli bir belge olarak saklanmayı da hak ediyor. T.C. BAŞBAKANLIK DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı Sayı: B.02.1.DİB.0.10/212 KONU: Tesettür KARAR NO: 6 KARAR TARİHİ: 3.2.1993 DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU KARARI İslâm dininde kadının kıyafeti ile ilgili olarak zaman zaman sorulan sorular dolayısıyla konu, kurulumuzca ele alınıp incelendi: Nûr Suresi’nin 30. ayetinde, mü’min erkeklerin harama bakmamaları, namus ve iffetlerini korumaları emredildikten sonra 31. ayetinde kadınlarla ilgili olarak meâlen, “Mü’min kadınlara da söyle: Gözlerini (bakmaları haram olan şeylerden) çevirsinler, edep yerlerini korusunlar, -kendiliğinden görünen müstesna- zinetlerini açmasınlar, başörtülerini yakalarının üzerine salsınlar!” buyurulmakta ve ayetin devamında kadınların kendiliğinden görünmeyen zinet yerlerini, kimlerin yanında açabilecekleri belirtilmektedir. 1- HARAMA BAKMAK VE İFFETİ KORUMAK Görüldüğü gibi bu iki ayette hem erkeklerin hem de kadınların harama bakmamaları, edep yerlerini iyice örtülü tutup, iffet ve namuslarını zina, fuhuş ve onlara sebep olabilecek durumlardan korumaları emredilmektedir. Hz. Peygamber (s.a.v) de “...Gözlerin zinası şehvetle bakmaktır...” buyurarak harama bakmayı, göz zinası olarak nitelemiştir.1 Ancak, gözün harama tesadüfen ilişmesinin kasıtlı bakmak hükmünde olmadığı da hadis-i şeriflerde belirtilmiştir.2 İslâm alimleri, yukarıda mealleri yazılı ayetlere ve konuyla ilgili hadislere dayanarak, erkeklerin ve kadınların, nikahlı eşleri dışında herhangi bir kimseye şehvetle bakmalarının haram olduğu üzerinde müttefiktirler. Tedavi, şahitlik ve evlenme maksadı gibi, zaruret veya ihtiyaç halindeki bakmalara, fıkıhta belirtilen şartlar ve ölçüler dahilinde müsaade edilmiştir. Fitne tehlikesi ve şehvet korkusu olmamak kaydı ile, gerek erkeklerin ve gerekse kadınların, kendi yakınlarından ve yabancılardan kimselere ve nerelerine bakıp bakmayacaklarına dair hükümler, delilleri ile birlikte fıkıh kitaplarında mevcuttur.3 2- ÖRTÜNME Nûr Suresi’nin 31. ayetinde zikredilen bu emirlerden sonra kadınların örtünmesi ile ilgili olarak da, -kendiliğinden görünenler müstesna- zinetlerini, zinet yerlerini açmamaları ve başörtülerini yakalarının üzerine salmaları emredimiştir. Cahiliye devrinde başını örten kadınlar, başörtülerini enselerine bağlar veya arkalarına salıverirlerdi. Allah Teâlâ, bu ayetle, İslâm’dan önceki bu adeti kesinlikle yasaklayarak mü’min kadınların -kendiliğinden görünen hariç- zinetlerini, zinet yerlerini açmamalarını ve başörtülerini; saçlarını, başlarını, kulaklarını, boyun, gerdan ve göğüslerini iyice örtecek şekilde yakalarının üzerine salmalarını emretmiştir. Hz. Âişe (r.a), “Allah ilk muhacir kadınlara rahmet eyleye! Yüce Allah “Mü’min kadınlar başörtülerini yakalarının üzerine salsınlar!” ayetini indirince, onlar eteklerinden bir parça keserek, onunla başlarını örttüler” der”.4 Yine Hz. Aişe (r.a) bir gün ensar kadınlarından sitayişle bahsederken, buna benzer bir ifade ile, başörtüsü emrine nasıl uyduklarını anlatır.5 3- ÖRTÜLMESİ GEREKLİ OLMAYAN KISIMLAR Örtülmesi emredilen, zinetten istisna edilen ve mücmel olarak geçen “kendiliğinden görünen” ifadesi; ashabdan Hz. Ali, İbn Abbas, İbn Ömer, Enes, tabiîlerden Said b. Cübeyr, Atâ, Mücâhid, Dahhâk, Mücahid; imamlardan Ebû Hanîfe, Mâlik ve Evzaî (r.a)’nin de dahil olduğu İslâm alimlerinin çoğunluğu tarafından; “Yüz ve bileklere kadar eller” olarak tefsir edilmiştir.6 4- ÖRTÜLMESİ GEREKLİ OLAN KISIMLAR Ayetteki “kendiliğinden görünen” mücmel ifadeyi -az da olsa- farklı tefsir eden alimler, kadınların, istisna dışında kalan zinetlerini ve zinet yerleri olan saç, baş, boyun, kulak, gerdan, göğüs, kol ve bacakların örtülmesi olarak anlamışlar ve bunlardan herhangi birini açmalarının caiz olmadığı hükmünde ittifak etmişlerdir.7 Kadınların, bu zinet yerlerini kimlerin yanlarında açabilecekleri ise, ayetin devamında bildirilmektedir. Bu âyet–i kerime nazil olunca, yukarıda rivayet edilen hadislerle de sabit olduğu üzere, ensar ve muhacir kadınların, eteklerinden bir parça keserek, onunla başlarını örtmeye acele etmeleri, Hz. Âişe (r.a)’nın ablası Esmâ (r.a)’nın, ince bir elbise ile Hz. Peygamber (a.s)’ın huzuruna çıktığı zaman, Hz. Peygamber’in “ergenlik çağına gelen bir kadının elleri ve yüzü dışında kalan yerlerini göstermesinin caiz olmadığını” bildirmesi, yine Hz. Peygamber’in, bileklerinin dört parmak yukarısını işaret ederek, “Allah’a ve ahiret gününe iman eden bir kadına, ergenlik çağına gelince yüzü ve şuraya kadar elleri hariç, herhangi bir yerini açması caiz değildir.” buyurması; sözkonusu ayetteki emirlerin vücub için olduğuna, kadınların yukarıda sayılan zinet yerlerini örtmekle yükümlü olduklarına delalet etmektedir. 5- ÖRTÜNMENİN GAYESİ Dinimizin emrettiği örtünmeden maksat, kadının zinetini ve zinet yerlerini eşi veya mahremi olmayan erkeklere göstermemesi ve yabancı erkekler tarafından görülmesine meydan vermemesidir. Bu itibarla örtünün; saçın, ten renginin veya zinetlerin görülmesine engel olacak kalınlıkta, vücut hatlarını göstermeyecek nitelikte olması gerekir.8 Bu konuda, yukarıda meali zikredilen hadis-i şerifler dışında, daha pek çok hadis-i şerif bulunmaktadır.9 Ahzâb Suresi’nin 60. ayetinde de “Ey Peygamber! Eşlerine, kızlarına ve mü’minlerin kadınlarına söyle: (Evden çıkarlarken) üstlerine vücutlarını iyice örten dış elbiselerini giysinler! Bu, onların iffetli bilinmelerini ve bundan dolayı incitilmemelerini daha iyi sağlar.” buyurulmaktadır. Bu ayette müslüman hanımların evlerinden çıkarken, üstlerine vücut hatlarını belli etmeyecek bir dış elbise almaları, ev kıyafeti ile sokağa çıkmamaları emredilmektedir. Nûr Suresi’nin 60. ayetinde ise, yaşlanmış kadınların, 31. ayette örtülmesi emredilen zinet ve zinet yerlerini örtmek kaydı ile (manto, pardesü, çarşaf gibi) dış elbiselerini üstlerine almadan dışarı çıkabilecekleri belirtilerek şöyle buyrulmaktadır: “Bir nikâh ümidi beslemeyen, çocuktan kesilmiş yaşlı kadınların, zinetlerini (yabancı erkeklere) göstermeksizin, dış elbiselerini çıkarmalarında, kendilerine bir vebal yoktur. Yine de dış elbiseli olmaları, kendileri için hayırlıdır.” NETİCE: 1. Gerek erkeklerin ve gerekse kadınların gözlerini haramdan korumaları, 2. Kadınların, vücudun el, yüz ve ayakları dışında kalan kısımlarını, aralarında dinen evlilik caiz olan erkekler yanında, vücut hatlarını ve rengini göstermeyecek nitelikte bir elbise (örtü) ile örtmeleri, 3. Başörtülerini, saçlarını, başlarını, boyun ve gerdanlarını iyice örtecek şekilde yakalarının üzerine salmaları, dinimizin; Kitab, sünnet ve İslâm alimlerinin ittifakı ile sabit olan kesin emridir. Müslümanların bu emirlere uymaları dini bir vecîbedir. TESETTÜRLE İLGİLİ HADİSLER 1- “Şüphe yok ki Allah, Ademoğluna zinadan payını yazdı (yani onun kendi iradesini kullanarak işleyeceği zina türünü levh-i mahfuz’da belirtti, diğer bir yoruma göre şehvet sevgisini onun fıtratına yerleştirdi). Artık Ademoğlu yazılan payına kesinlikle ulaşır. Gözlerin zinası (şehvetle) bakmak, dilin zinası (haramı) konuşmaktır. Nefis de (zinayı) temenni edip şehvetlenir ve nihayet ilgili organ bunların ortak isteklerini yerine getirmek suretiyle onları tasdik eder ve arzularını gerçekleştirmekten imtina etmekle onları tekzib eder.”10 buyurur. 2- Ashabdan Cerir bin Abdullah el-Becelî (r.a)’den: Şöyle demiştir: “Ben Rasûlüllah (s.a.v)’e (harama) ani bakışın hükmünü sordum. O, bana, gözümü başka yöne çevirmemi emretti”.11 3- “Ey Ali! Harama (tesadüfen) bakışın ardından (kasıtlı) olarak tekrar bakma; çünkü, şüphesiz (tesadüfen olan) birincisi sana (muaf)tır ve (kasıtlı olan) sonuncusu sana muaf değildir”.12 4- Hz. Âişe (r.a) “Allah ilk muhacir kadınlara rahmet eyleye! Allah “Mü’min kadınlar başörtülerini yakalarının üzerine salsınlar!” ayetini indirince onlar eteklerinden (bir rivayette en kalın olanı) kesip onunla başlarını örttüler.” der.13 5- Hz. Âişe (r.a) bir gün ensar kadınlarından sitayişle bahsederken buna benzer bir ifade ile başörtüsü emrine nasıl uyduklarını anlatır.14 6- Hz. Âişe (r.a) şöyle demiştir: “Ebû Bekr (r.a)’ın kızı Esmâ (ki Âişe validemizin ablasıdır) ince bir elbise ile örtülü olarak Rasûlüllah (s.a.v’in) huzuruna girdi. Rasûlüllah (s.a.v) ondan yüzünü çevirdi ve kendi mübarek yüzünü ve ellerini işaret ederek; “Ey Esmâ! Kadın erginlik çağına ulaşınca vücudunun şurası ve burası dışında kalan yerlerinin görülmesi (gösterilmesi) caiz değildir.” buyurdu.15 7- Yine Hz. Âişe (r.a)’den: Şöyle demiştir: “Rasûlüllah (s.a.v) bileklerinin dört parmak yukarısını işaret ederek “Allah’a ve ahiret gününe inanan bir kadın ergenlik çağına varınca yüzü ve şuraya kadar elleri dışında herhangi bir yerini açması helâl değildir!” buyurdu.16 8- Ebû Hureyre (r.a)’den: Şöyle demiştir: “Rasûlüllah (s.a.v) “Ateş ehlinden olup, görmediğim iki sınıf insan var: (Birisi) yanlarında bulunan sığır kuyruklarına benzer kamçılarla insanları döğen (işkence yapan) bir kavimdir. (Diğeri) giyinik, çıplak birtakım kadınlardır...”17 buyurdu.

 

 

DİPNOTLAR 1- Buhâri, (Çağrı Yay. İst. 1981), Kader, 9 (VII, 214); Müslim (Çağrı Yay. İst. 1981) Nikâh, 44 (II, 612, Hadis No: 2152, 2153); Beyhaki, VII, 89. 2- Müslim, Âdâb, 10 (II, 1699, hadis no: 2159); Tirmizi, Edeb, 28 (V, 101, Hadis No: 2777) Ebû Dâvûd, Nikâh, 44, (II, 609, 610, Hadis No: 2148, 2149); Müsned, IV, 358, 361; Dârimî (Çağrı Yay, İst. 1981) İstizân, 15 (s. 674); Rikâk, 3 (s. 694); Beyhâki (1. Baskı, Hind, 1353) VII, 90. 3- Serahsî, Mebsût, (Beyrut, 1986) X, 145-165; Nevev;ı Minhâc (Celaleddin Mahalli’ye ait şerh ile birlikte, II. Baskı, Mısır, 1934) II, 206/215; Kashanî, Beda’i’us-Sanayi’ (Mısır 1328/1910) V, 118-125; İbn Abidin, Reddu’l-Muhtâr, (Matba’a-i Amire, İst.) V, 320-329. 4- Buhârî, Tefsir, Tefsir-u Sûreti’n-Nûr, 13 (v, 13) Ebû Dâvud, Libâs 33 (IV, 357); Beyhakî, VII, 88. 5- Ebû Dâvûd, Libas, 32 (IV, 356). 6- Taberî, Câmi’u’l-Beyân, (Beyrut, 1405/1984); X, 117-121. 7-Taberi, a.g.e., Aynı yer; Fahreddin Râzi, Mefatihu’l-Gayb, (Matba’atü’l-Behiyye, Mısır) XXIII, 201, 210; Kurtubi el-Cami’ Li Ahkami’l-Kur’an, (Mısır, 1361/1942) XII, 222-238 Cassâs, Ahkûmu’l-Kur’an (Lübnan, Daru’l-Kitabi’l-Arabi) III, 315-3119; İbnu’l-Arabi, Ahkamu’l-Kur’an (Lübnan, Dâru’l-Ma’rife) III, 1365-1376; Serahsî, a.g.e., X, 145-165; Celâluddin Mahallî, Şerhu’l-minhâc, III, 206-215; Kâshâni, a.g.e, C., 118-125; İbn Abidîn, a.g.e., V, 320-329, İbn Hazm, Merâtibu’l-İcma, s. 29. 8- Serahsî, a.g.e., X, 155; İbn Abidin, a.g.e., V, 320-329. 9- Müslim, Libâs, 34 (II, 1680, Hadis No: 2128), Cennet, 13 (II, 2192, Hadis No: 2128); Müsned, II, 356. 10- Buhâri Kitabü’l-Kader, 8. Bab, Müslim aynı kitab, 5. bab, Ebû Dâvûd, Nikâh, 4. babta, Ebû Hüreyre (r.a)’den. 11- Müslim Kitabü’l-âdâb, 10 bab, Tirmizi, İsti’z’ân 61. bab, Ebû Dâvûd, Nikah Kitabı 44. bab, Ahmed 4/358, Beyhâki 7/90..., Dârimî 2/278, İsti’zân 15. 12- Tirmizi İsti’zân 61. bab, Ebû Dâvûd, Nikâh 44. bab, Ahmed 5/531-532; Dârimî, rikak 3, Beyhâki, 7/90 13- Buhari Nûr Suresinin tefsiri 13. bab, Ebû Dâvûd, Libas Kitabı 32. bab, Beyhâki 88. 14- Ebû Dâvûd, Libas Kitabı, 31. bab. 15- Ebû Dâvûd Libas kitabı, 33. bab. 16- Buhari, Kitabü’l-Kader, 8. bab, Müslim, aynı kitab 5. bab, Ebû Davud, Nikâh, 4. babta, Ebû Hüreyre, (r.a)’den. 17- Müslim, Kitabü’l-Adab, 10. bab, Tirmizi İsti’zân, 61. bab, Ebû Dâvûd, Nikah kitabı 44. bab, Ahmed 4/358, Beyhakî, 7/90..., Dârimî 2/278, İsti’zân 15.